Tác phẩm mô tả tinh tế tình yêu đồng tính cùng những rung động đầu đời, trên nền khung cảnh lãng mạn ở quốc gia ven Địa Trung Hải.

Call Me by Your Name do Luca Guadagnino đạo diễn, James Ivory viết kịch bản, chuyển thể từ tiểu thuyết cùng tên của André Aciman. Ra mắt tại Liên hoan phim Sundance hồi đầu năm, tác phẩm được giới chuyên môn khen ngợi nồng nhiệt. Phim được chấm điểm 93/100 trên chuyên trang phê bình Metacritic. Trong đó, các tờ báo uy tín như Hollywood Reporter, Indiewire, Guardian, Variety đều dành cho tác phẩm điểm tuyệt đối.

Ở miền quê Italy thập niên 80, chàng trai 17 tuổi Elio (Timothée Chalamet) ở cùng cha - vị giáo sư khảo cổ Perlman (Michael Stuhlbarg) - và người mẹ tên Annella (Amira Casar). Gia đình họ sống an nhàn, thư thái trong một căn biệt thự cổ, bao quanh bởi vườn cây ăn trái và những hồ nước mát mẻ. Dưới bầu không khí nóng ẩm của Địa Trung Hải, Elio tận hưởng mùa hè êm đềm bên cha mẹ và cô bạn gái Marzia.

Cuộc sống của cậu bỗng xáo trộn với sự xuất hiện của Oliver (Armie Hammer) - một học giả trẻ người Mỹ - đến ở cùng gia đình Elio trong sáu tuần để giáo sư Perlman giúp anh chỉnh sửa bản thảo trước khi xuất bản. Ngoài thời gian nghiên cứu và phụ giúp việc giấy tờ, Oliver tự do tận hưởng miền quê Italy cùng Elio và những người bạn. Dù hai chàng trai đều có những mối quan hệ khác giới, họ bắt đầu cảm nhận sự thu hút từ người kia. Quãng thời gian không dài cũng không ngắn trôi qua với những lẩn tránh, chờ đợi, đam mê và rực cháy.

Từ tác phẩm văn học cùng tên của André Aciman, bộ phim được chuyển thể bởi James Ivory - nhà làm phim từng ba lần nhận đề cử Oscar - trong chín tháng. Kịch bản công phu đến mức Aciman phải khen ngợi trên tạp chí Out và cho rằng nó còn hay hơn cuốn sách của mình. Câu chuyện được triển khai theo cách truyền thống với cấu trúc tuyến tính và nhân vật được phát triển qua từng bước. Tuần tự, phim đưa người xem chìm đắm vào chủ đề vốn không dễ tiếp nhận đối với khán giả đại chúng.

Bối cảnh Italy gây ấn tượng trong phim.

Call Me by Your Name có ê-kíp đa quốc tịch với sự tham gia sản xuất của bốn hãng đến từ Italy, Mỹ, Pháp và Brazil, còn các diễn viên chính đến từ Mỹ, Anh, Pháp và Italy. Phim có đạo diễn người Italy, biên kịch người Mỹ và nhà quay phim người Thái Lan. Tuy vậy, tổng thể tác phẩm không bị lai tạp mà có một phong cách rõ ràng và nhất quán. Dưới sự cầm trịch của đạo diễn gạo cội Luca Guadagnino, sự lãng mạn bao phủ tác phẩm từ những yếu tố bề mặt đến cốt lõi, tạo nên chất xúc tác hoàn hảo cho cảm xúc.

Kịch bản đạt kết cấu hài hòa khi thể hiện được cả sự đơn giản lẫn phức tạp trong câu chuyện. Quá trình biến đổi suy nghĩ và cảm xúc của hai nhân vật - từ khi còn xa lạ đến lúc bị cuốn vào nhau - được thể hiện tinh tế. Oliver là hình mẫu một tri thức trẻ người Mỹ, vạm vỡ, điển trai, luôn cuốn hút bởi sự chủ động. Không dưới hai lần, anh khẳng định hiểu rõ bản thân và biết mình muốn gì. Chàng trai có những kế hoạch cho bản thân và biết cách hướng đến mục tiêu. Tình cảm nảy sinh với Elio là một trong những lần hiếm hoi Oliver cảm thấy bị con tim chi phối. Sự bối rối, đấu tranh với lý trí của anh tạo ra mâu thuẫn nội tại của nhân vật.

Ngược lại, Elio là một cậu bé mới lớn, chưa biết mình cần và muốn gì. Cậu thông minh, có năng khiếu âm nhạc, thích đọc sách và am hiểu, nhưng lại khép mình với những suy tư và bất ổn trong tâm lý. Tình cảm của Elio dành cho Oliver xuất phát từ sự cuốn hút, tò mò, rồi trở thành những ham muốn thầm kín. Trích đoạn với trái đào trở thành điểm nhấn cho sự rạo rực của Elio, vừa nên thơ vừa trần tục, vừa cố vượt thoát khỏi ham muốn đời thường vừa đắm chìm trong nó.

Hình ảnh bộ đôi nhân vật chính được làm rõ qua từng diễn biến, gần gũi và tạo ra sự đồng cảm, đặc biệt là trong phân cảnh Elio gọi Oliver bằng tên của mình và ngược lại. Thoại của phim là sự kết hợp giữa ba ngôn ngữ Anh, Pháp, Italy, trong đó tiếng Italy chiếm hơn nửa thời lượng. Trong những câu tiếng Anh, các nhân vật dùng thêm những từ xưng hô trong tiếng Italy như “signore” (ngài) hay “caro” (thân mến) giúp âm điệu duyên dáng hơn.

Một cảnh êm đềm của hai nhân vật chính trong thị trấn.

Hình thái của phim đạt chuẩn mực với sự đan cài những cảnh dài và ngắn, ứng với từng bối cảnh và đường dây câu chuyện. Bộ phim có những trích đoạn nổi bật, tiêu biểu như cảnh tại đài tưởng niệm Piave. Đạo diễn Guadagnino và nhà quay phim Mukdeeprom thực hiện trọn vẹn một cú máy dài (long-take) với lối di chuyển tinh tế bám theo chuyển động nhân vật, chuyển từ Oliver đến Elio rồi về lại Oliver.

Máy quay lúc này thể hiện rõ vai trò dẫn chuyện nhờ tác động vào điểm nhìn của người xem. Ở một cảnh khác, máy quay chuyển động từ trái qua phải với độ chính xác cao, nắm bắt hình ảnh Elio - sau đó là Oliver - chạy nối đuôi nhau trên con đường mòn. Ở một số thời điểm cần lấy nhiều chi tiết tĩnh để làm rõ bối cảnh, ê-kíp xử lý cắt cảnh nhanh gọn.

Với bối cảnh Italy, phong cảnh trữ tình hầu như xuất hiện trong mọi cảnh ngoại. Những tia nắng từ bầu trời xanh được ghi lại, đẹp tuyệt mỹ trong khung hình, trở thành phông nền cho chuyện tình hai nhân vật. Vùng quê ngoại ô - nơi tọa lạc của gia đình nhà Perlman hiện lên giản dị mà nên thơ với những vườn cây, đồng cỏ. Các đô thị nhộn nhịp như Crema, Bergamo vẫn giữ nét cổ kính với những công trình lát đá, những quán cà phê ngoài trời. Các danh thắng như hồ Garda, thác Serio cũng phô diễn nét đẹp tuyệt trần.

Đạo cụ và phục trang của phim cho thấy sự đầu tư công phu của ê-kíp. Căn biệt thự cổ với nội thất và vật dụng sinh hoạt xưa cũ mang đến không khí thập niên 1980. Trên tạp chí Variety, hai nhà thiết kế Samuel Dehors và Violante Visconti di Modrone tiết lộ rằng những bộ chén đĩa và pha lê cổ trong phim được lấy từ đồ của bố mẹ Modrone và đạo diễn Guadagnino. Ê-kíp cũng kỳ công phục dựng những công trình phụ của căn biệt thự như hồ nước, gác mái. Còn bức tượng đồng được trục vớt từ hồ Garda cũng là những cổ vật thật, được hỗ trợ từ Bộ Văn hóa Di sản của Italy.

Timothée Chalamet trở thành ngôi sao nổi bật sau vai diễn.

Ngoài yếu tố lãng mạn, đường dây về tình cảm gia đình của phim cũng đáng chú ý. Hỗ trợ cho tình cảm giữa Elio và Oliver là sự tinh ý và tôn trọng của vợ chồng giáo sư Perlman dành cho con trai. Perlman cùng Annella thấu hiểu và âm thầm tạo điều kiện để Elio có những kỷ niệm đẹp tại quê nhà. Những cái xoa đầu trong yên lặng của Annella hay những lần nói chuyện hiếm hoi nhưng chân tình của Perlman dành cho Elio đều là những phân cảnh giàu cảm xúc. Đúng như Oliver đã nói trên phim, Elio thật may mắn khi có một gia đình như thế, dù rằng cậu vẫn chưa nhận thức đầy đủ về điều đó.

Trong hai ngôi sao, Armie Hammer gây ấn tượng với vẻ ngoài nam tính, mạnh mẽ, nhưng Timothée Chalamet mới gây ấn tượng hơn. Tài tử trẻ có vẻ đẹp mong manh, pha chút mơ màng trong thần thái, dễ khiến khán giả hút hồn vào tình cảm của nhân vật. Màn trình diễn xuất thần của Chalamet khiến anh được nhiều tờ báo xếp vào danh sách sao triển vọng năm 2017, đồng thời là ứng viên nặng ký ở giải Oscar "Nam diễn viên chính xuất sắc".

Sau I Am Love và A Bigger Splash - hai bộ phim chất lượng nhưng chưa thu được kết quả mỹ mãn, đạo diễn Luca Guadagnino có thể hài lòng khép lại bộ ba tác phẩm lấy chủ đề về khao khát được yêu với Call Me by Your Name. Nhà làm phim đã thành công trong việc truyền tải một thông điệp dung dị. Tình yêu không phân biệt khác giới hay đồng giới mà chỉ có một - thứ tình cảm chân thành không vụ lợi, xuất phát từ những rung cảm với bất kỳ ai mang đến cho ta sự đồng cảm và kết nối sâu sắc.

Minh Dương

Sources: Vnexpress