Chiều qua, nhà viết kịch Lộng Chương đã trút hơi thở cuối cùng ở tuổi 85. Ông thuộc thế hệ tác giả kịch đầu tiên (cùng với Song Kim, Thế Lữ) và là một trong những người đặt nền móng cho sân khấu hiện đại từ sau Cách mạng tháng 8.

Tác giả Lộng Chương tên thật là Phạm Văn Hiền, sinh năm 1918, quê gốc ở Hồng Châu Thượng (Hải Dương), tốt nghiệp ĐH ngành hoá năm 1939, làm chế hoá viên tại phòng thí nghiệm nông lâm Đông Dương, rồi tham gia hoạt động sân khấu.

Bút danh Lộng Chương lần đầu tiên được ký dưới cuốn tiểu thuyết phóng sự Hầu thánh. Tiếp đó là các tác phẩm kịch Chiến đấu trong lòng địch (1954), Chặn tay chúng lại (1959), Đôi ngọc lưu ly (1961), Mai sau (1967), Dũng sĩ Rạch Gầm (1967), Cửa hé mở (1969), Cánh chim luân lạc (1975), Quẫn (1978), Tình sử loa thành (1979), Án tử hình (1981)...

Trên 100 vở kịch, chèo, múa rối... của Lộng Chương được coi là tiêu biểu cho sự gắn bó của một trí thức với số phận dân tộc. Bằng ngôn ngữ trong sáng, giản dị, gần gũi với quần chúng, bám sát hiện thực đời sống, những sáng tác trên luôn đáp ứng kịp thời những vấn đề đặt ra trong xã hội bởi ông quan niệm: "Nghệ thuật không thể dùng cách nói lấy lòng, vì như thế là giết chết nghệ thuật".

Viết nhiều thể loại nhưng Lộng Chương là tác giả có biệt tài về hài kịch. Tiếng cười của ông bao giờ cũng sâu sắc, thấm thía, chứa đựng tính tư tưởng sắc bén và lý tưởng nhân đạo cao cả, mà Quẫn là tác phẩm tiêu biểu. Vở được xây dựng trên cơ sở mối xung đột giữa các nhân vật lạc hậu và chế độ mới. Thông qua hình ảnh vợ chồng Đại Lợi, Lộng Chương đã quất ngọn roi hài hước vào những kẻ đại diện cho xã hội tư sản.

Lộng Chương từng là uỷ viên Thường vụ Hội nghệ sĩ sân khấu VN khoá I (1958-1983), được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh năm 2002. Ông cũng từng là thày dạy của các thế hệ đạo diễn, diễn viên như Đoàn Dũng, Doãn Hoàng Giang, Trọng Khôi, Hoàng Thanh Giang...

V.H.

Sources: Vnexpress