Hành trình thành phim kinh điển của "Tây du ký" 1986 gian nan không kém đường đi thỉnh kinh của thầy trò Đường Tăng. Đoàn phim chi tiêu tằn tiện, diễn viên kiêm nhiều vai diễn.

Tây du ký do nữ đạo diễn Dương Khiết dàn dựng là bản phim kinh điển nhất chuyển thể từ danh tác của nhà văn Ngô Thừa Ân. Sau gần 40 năm, tác phẩm vẫn thuộc hàng kinh điển trong lòng công chúng và được chiếu lại nhiều lần. Xem phim, người ta cảm giác đây là một dự án bom tấn của truyền hình Trung Quốc. Thực tế, kinh phí đầu tư cho phim vô cùng eo hẹp. Êkíp và diễn viên sinh hoạt vất vả, phim kéo dài bốn năm mới hoàn thành.

Một diễn viên đóng hơn 20 vai

Để giảm thiểu chi phí, mỗi người trong đoàn phim phải kiêm nhiệm nhiều vai trò. Ngoài vai Trư Bát Giới, nghệ sĩ Mã Đức Hoa còn đóng Độc Giác Quỷ Vương, người dân nhà Đường... Nghệ sĩ Diêm Hoài Lễ một mình đảm nhận vai Sa Tăng, Ngưu Ma Vương, Thái Thượng Lão Quân, Thiên Lý Nhãn... Vương Sùng Thu, chồng của đạo diễn Dương Khiết, ngoài quay phim còn chế tác kỹ xảo và chỉ đạo võ thuật. Phó chủ nhiệm sản xuất Lý Hồng Xương vừa huy động vốn đầu tư vừa đóng bảy vai phụ.

Đa năng nhất đoàn là diễn viên Lý Kiến Thành với hơn 20 vai diễn. Mỗi lần đoàn thiếu người đóng vai phụ, chỉ cần đạo diễn Dương Khiết lên tiếng, ông sẵn sàng hóa thân. Tuy đa số là yêu quái xuất hiện chớp nhoáng, các vai diễn này đóng vai trò quan trọng. Thiếu họ, chặng đường đi Tây Thiên thỉnh kinh của thầy trò Đường Tăng không đủ màu sắc.

Một lần, nghệ sĩ Mã Đức Hoa nhập viện vì ốm nặng, trong khi vai Trư Bát Giới còn cảnh trong hai tập. Đạo diễn Dương Khiết nhờ Lý Kiến Thành thế thân nhưng ông từ chối. Ông không câu nệ vai lớn hay nhỏ, nhưng không muốn thế vai một diễn viên chính. "Một mình hơn 20 vai, tôi kiếm đủ rồi", Lý Kiến Thành nói vui.

Một số vai diễn của Lý Kiến Thành trong Tây du ký.

Chi tiêu eo hẹp, ăn uống tằn tiện

Đoàn phim không có xe cẩu. Mỗi lần quay xong cảnh đu người trên cao bằng dây, các diễn viên nói vui họ mừng vì mình còn sống. Khi đài truyền hình ghé thăm đoàn phim Tây du ký, người ta kinh ngạc hay tin tiền ăn mỗi ngày cho mỗi người trong êkíp chỉ 5 NTD. Đôi lúc thấy diễn viên và nhân viên đoàn ăn uống kham khổ, đạo diễn Dương Khiết tự móc hầu bao cải thiện bữa ăn cho cả đoàn.

Năm 1986, Tây du ký chiếu 11 tập và nhận được phản hồi lý tưởng. Đúng lúc ấy, phim cạn vốn. Tuy nhiên, đạo diễn Dương Khiết không muốn nhìn tâm huyết của bao nhiêu con người bị bỏ dở giữa chừng. Cả đoàn chia các ngả tìm nhà đầu tư nhưng bất thành. Khi mọi người đều rầu rĩ, phó chủ nhiệm Lý Hồng Xương tìm được nguồn tài trợ cho họ 3 triệu NDT. Nhờ vậy, phim mới hoàn thành được 25 tập phần đầu tiên.

Đạo diễn Dương Khiết trò chuyện với "bốn thầy trò Đường Tăng" tại bối cảnh.

Đất diễn ít nhất, cát-xê cao nhất

Cũng vì "phim nhà nghèo", cát-xê vô cùng giới hạn. Trung bình, mỗi diễn viên được trả 30-90 NDT cho một tập. Nam chính Lục Tiểu Linh Đồng nhận tổng cộng 1.750 NDT cho 25 tập. Vậy mà, Vương Bá Chiêu được trả tới 1.500 NDT cho đất diễn vỏn vẹn ba tập.

Năm ấy, Vương Bá Chiêu đã là ngôi sao điện ảnh. Ông muốn đảm nhận vai Đường Tăng trong Tây du ký. Nên khi được mời đóng Bạch Long Mã, ông cố ý hét giá trên trời để đạo diễn biết khó mà lui. Thế nhưng, Dương Khiết đồng ý không đắn đo. Bà cho rằng đóng Bạch Long Mã còn khó hơn Đường Tăng.

Vương Bá Chiêu đẹp trai, thư sinh trong vai Bạch Long Mã.

Số kiếp lận đận của Đường Tăng

Trên phim trường, đạo diễn Dương Khiết ban hành "luật bất thành văn" diễn viên không được nhận thêm phim khác khi đang đóng Tây du ký. Điều này làm Uông Việt, "Đường Tăng" phiên bản đầu tiên, rất khó xử. Xuất thân là dân điện ảnh, ông cảm thấy phim truyền hình quá tốn thời gian. Mới quay được bốn tập Tây du ký, ông được một phim điện ảnh mời đóng chính nên đã chia tay vai Đường Tăng.

Vốn được nhắm cho vai Bạch Long Mã, diễn viên Từ Thiếu Hoa được trao cơ hội thử vai Đường Tăng. Ông được đánh giá là có khí chất của nhân vật nhưng hơi gầy. Đạo diễn bắt ông tăng cân trước khi quay. Dù có màn hóa thân được đánh giá cao, Từ Thiếu Hoa cũng nói lời tạm biệt êkíp khi nhận được thư báo nhập học của trường đại học.

Giữa lúc lòng như lửa đốt vì thêm một lần nữa mất nam chính, đạo diễn Dương Khiết tình cờ gặp Trì Trọng Thoại tới lĩnh lương ở hãng phim. Cuối cùng, vai Đường Tăng cũng được ổn định.

Ba phiên bản Đường Tăng trong phim Tây du ký 1986 (từ trái qua): Uông Việt, Từ Thiếu Hoa, Trì Trọng Thoại.

Sự khổ luyện của Lục Tiểu Linh Đồng

Nói về Tôn Ngộ Không, ban đầu đạo diễn Dương Khiết mời nghệ sĩ gạo cội Lục Linh Đồng, người có kinh nghiệm mấy chục năm đóng Tôn Ngộ Không và được mệnh danh là "Nam phái hầu vương". Nhưng lúc đó ông đã gần 60, không còn phù hợp. Ông tiến cử con trai ông là Lục Tiểu Linh Đồng thay thế.

Vốn cận nặng, Lục Tiểu Linh Đồng không biểu đạt được thần khí tinh anh qua đôi mắt. Ông đã tập luyện rất vất vả. Ban ngày, ông quan sát chuyển động của quả bóng bàn trong trận đấu. Đêm đến, ông tập nhìn trong làn khói nhang. Sau mấy tháng, ông luyện được "hỏa nhãn kim tinh" của Tề Thiên Đại Thánh, tạo nên hình tượng Tôn Ngộ Không kinh điển trên màn ảnh.

Lục Tiểu Linh Đồng trong vai Tôn Ngộ Không.

Sources: ngoisao